بررسی قابلیت های گرافیکی نقوش محراب های دوره سلجوقی و ایلخانی

پایان نامه
چکیده

در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و جمع¬آوری اطلاعات آن به شیوه¬ی کتابخانه¬ای است، نقوش محراب¬های دو دوره¬ی¬¬ سلجوقی و ایلخانی مورد مطالعه و بررسی بصری قرار گرفته و به طور کلی هدف از این پژوهش، شناخت وطبقه¬بندینقوش محراب¬های دوره¬ی سلجوقی و ایلخانی و مقایسه¬ی آن¬ها با یکدیگر است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا به مطالعه¬ی ساختاری، زیبایی¬شناسی و خصوصیات ویژه¬ و کلی محراب¬های این دوران پرداخته ¬شده است. پس از آن سعی بر جمع¬آوری تصاویری از محراب¬های این دو دوره از تاریخ ایران شده که در این پژوهش حدود 50 محراب از هر دوره به دست آمده-است؛ اما با توجه به این نکته که در هر دوره، محراب¬هایی بدون نقوش تزیینی وجود دارد و هم-چنین به دلیل این¬که برخی از محراب¬ها از بین رفته¬اند و یا دسترسی به اطلاعات کافی درباره¬ی آن¬ها غیرممکن بوده، از هر دوره نقوش 31 محراب با استفاده از روش شبه کمی مورد بررسی قرار گرفته ¬است. با توجه به شکل و فرم کلی این نقوش که تداعی کننده¬ی آرامش و معنویت در بیننده¬اند و هم¬چنین ذکر این نکته که، نقوش محراب¬ها برگرفته از فرهنگ و اعتقادات اسلامی و ایرانی بوده-اند، کاربرد آن¬ها در طرح¬های گرافیک آینده می¬تواند کمک شایان توجهی به حفظ وگسترش هنر و تمدن ایرانی در ممالک مختلف داشته باشد. در پژوهش حاضر، با مطالعه¬ی نقوش محراب¬های این دو دوره و تجزیه و تحلیل این نقوش، نتایجی در رابطه با ویژگی¬های بصری آن¬ها به¬دست آمده است. این نتایج نشان می¬دهد که در اکثر نقوش محراب¬های هر دو دوره¬ عناصر بصری اصلی و غالبی چون خط منحنی، استفاده از تقارن انعکاسی، تقارن نسبت به محور عمود و ایجاد حرکت با استفاده از تکرار نقوش وجود دارد و هم-چنین اکثر نقوش، به شکل اسلیمی و در غالب مستطیل اجرا شده¬اند. علاوه بر این، با توجه به نزدیک بودن دوره¬های سلجوقی و ایلخانی به یکدیگر و مقایسه نقوش محراب¬های این دو دوره، این نتیجه نیز به دست آمده که نقوش محراب¬های دوره¬ی سلجوقی برگرفته از نقوش محراب¬های دوره-ی ایلخانی بوده¬ است.

منابع مشابه

بررسی نقوش و شیوه تزیین توپی گچی ته آجری در بناهای دوره سلجوقی و ایلخانی

چکیده: در بناهای دوره سلجوقی وایلخانی دو نوع تزیین اساسی دیده می شود: تزیین آجری و تزیین گچبری. توپی گچی ته آجری زینتی است که با استفاده از گچ و آجر به وجود می آید؛ اما نه در رده تزیینات گچی قرار می گیرد و نه در زمره تزیینات آجری. آرایه ای است قائم به ذات، با پشتوانه بصری قوی که با سادگی ابتدایی و هماهنگی چشم نواز ساختمان را از بند تزیینات پیچیده و رمز آلود جدا ساخته، نوعی رهایی و آزادی در ترک...

متن کامل

پژوهشی بر کاربرد یک فرم تزیینی در کتیبه نگاری محراب های گچ بری دوران سلجوقی و ایلخانی در ایران

Introduction: Inscriptions are considered as one of the most significant form of decorations that have been used mostly in the mihrabs and involve Quranic verses, prophet’s sayings, religious expressions as well as the date and the name of their creators. The stuccoed mihrabs of the Seljuk and Ilkhanid periods were no exception in which the inscriptions have many visual features including using...

متن کامل

بررسی نقوش محراب های گچبری دوره ایلخانی در شهرستان اصفهان و حومه آن

یکی از شاخص ترین تزئینات معماری ایران، گچبری است که اوج این هنر را می توان در عصر ایلخانی، به ویژه، در محراب های این دوره مشاهده نمود. به نحوی که هر یک از این محراب ها شاهکاری در طراحی و اجرا هستند. نمونه های ارزشمندی از این محراب ها، در ابنیه ی تاریخی شهرستان اصفهان و حومه آن - که در آن زمان از رونق و آبادانی فراوانی برخوردار بوده اند- به یادگار مانده است که برخی ناشناخته و مهجور باقی مانده و ...

15 صفحه اول

بررسی نقوش سفالینه‌های زرین‌فام و ظروف فلزی دورۀ سلجوقی و ایلخانی و بازتاب زندگی اجتماعی آن عصر

در سده‌های میانۀ اسلامی، که اوج ترقی هنر‌ها محسوب می‌شود، سفالگری نیز پا به پای سایر عرصه‌های هنری، به مثابۀ پایۀ تجدید حیات هنری، در رقابت با صنعت ساخت ظروف درباری طلا و نقره حرکت نمود و سفالگران این دوره از خاک رس، نقش و لعاب ظروفی مجلل تولید نمودند. از آنجا که محصول و هر اثر هنری زاییده جامعه‌ای است که آن اثر را می‌طلبد، دو گونه ظروف فلزی وهمچنین جایگزینی سفالینه‌های زرین‌فام چالشی قابل‌توجه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023